The Epistemological Outcomes Of The Model Of “ʿAbd – Mowlā” (Slave & Master) in the Jurisprudence of Fiqh and Passing Them Through Sadrai’s Approach

Document Type : Research (Normal Review)

Author

Department of Theology, Payam Noor University, Yazd, Iran

Abstract

Nowadays, natural scientists try to look at the hidden faces of nature and natural phenomena in the beam of models. On the other hand, the function of models plays a very important role in understanding concepts, knowledge and religious beliefs, as well as interpreting religious stories and rituals. One of the allegories that has been expressed in Islamic theology and especially in jurisprudence and the principles of jurisprudence, as the manifestation of man's relationship with God, is the allegory of "ʿAbd – Mowlā” (Slave & Master)which can be considered as a model for the image of God and man in this relationship. The use of this model has certain foundations and epistemological outcomes. One of the most important foundations of the "ʿAbd – Moula” model is the perception of the humanoid God. Other outcome of the "ʿAbd – Moula”model is the explanation of a true fact by a non-real thing. On the other hand, accepting this model involves the negation of human authority. In addition, the outcome of using this model as a proof is to go beyond the application of models that epistemologically are not accepted. Also, the other outcome of model of the "ʿAbd – Mowlā” is the masculine perception of God.
Now, how can we take a step further in completing the more detailed and precise image of God and man in this model? How can we pass from these epistemic outcomes? This research, using a descriptive-analytical method, seeks to explain these outcomes and claims that with the Transcendental Wisdom approach, we can cross the above-mentioned outcomes to use the "ʿAbd – Mowlā” model.

Keywords

Article Title [العربیة]

الأدوات المعرفیة لنموذج «العبد و المولى» فی أصول الفقه والمرور بها بمنهج صدرائی

Abstract [العربیة]

یحاول علماء الطبیعة الیوم مشاهدة الوجه المخفی للطبیعة والظواهر الطبیعیة فی ضوء النماذج. من ناحیة أخرى، یلعب نهج النماذج دوراً مهماً للغایة فی فهم المفاهیم والمعارف والمعتقدات الدینیة وکذلک تفسیر القصص والشعائر الدینیة.
من الرموز التی یتم طرحها فی الکلام الإسلامی، ولاسیما الفقه وأصول الفقه على أنها رمز لعلاقة الإنسان مع الله وإظهار صورة الله والإنسان هی تمثیل «المولى- العبد». إنّ استخدام هذا النموذج له أسس وأدوات معرفیة خاصة.
من أهم أسس نموذج «المولى- العبد» هو تصور وجود إله متشخص محوره الإنسان. من المتطلبات الأخرى لنموذج «المولى-العبد» هو شرح وتبیین أمر حقیقی من خلال أمر اعتباری. الشرط الآخر لقبول هذا النموذج هو سلب إرادة الإنسان. بالإضافة إلى ذلک، فإنّ استخدام مثل هذا النموذج کدلیل وبرهان، یتعدّى استخدام النماذج، الذی هو أمر غیر مقبول من الناحیة المعرفیة. کذلک من المتطلبات الأخرى لنموذج «المولى- العبد» من أجل شرح الأمر الإلهی هو اعتبار الله مذکّر.
والآن کیف یمکننا أن نخطو بخطوة نحو استکمال مقاربة أکثر دقة واکتمالاً لفکرة الله والإنسان فی هذا النموذج؟ کیف یمکن العبور من لوازم المعرفة هذه؟
یسعى هذا البحث بمنهج وصفی تحلیلی إلى شرح هذه الأدوات، ویطرح أنه من خلال نهج الحکمة المتعالیة، ولاسیما مبادىء التشکیک فی الوجود، والحرکة الجوهریة والربط بین العلة والمعلول لهذا النهج، فإنه یمکن باستخدام الأدوات المذکورة أعلاه، تخطی نموذج «المولى- العبد».

الکلمات المفتاحیة:

Keywords [العربیة]

  • الأدوات
  • الأدوات المعرفیة
  • نموذج العبد – المولى
  • أصول الفقه
  • المنهج الصدرائی

Full Text

به PDF مراجعه کنید.

References

 آخوند خراسانی. 1409. کفایة الأصول. قم: مؤسسه آل البیت (7)
آمدی، سیف الدین. 1402. الإحکام فی اصول الأحکام. بیروت: دارالکتب العلمیه.
حلّی، ابوالقاسم نجم­الدین جعفر بن حسن بن یحیی بن سعید. 1403ق. معارج الأصول. تدوین توسط محمدحسین رضوی. قم: مؤسسه آل البیت(:).
الجصّاص. 1404ق. الفصول فی الأصول. بی­جا: بی­نا.
الشیرازی )ملاصدرا)، صدرالدین. 1981م. الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة. سوم. بیروت: دار احیاء التراث.
الشیرازی، ابراهیم بن علی. 1406ق. اللمع فی اصول الفقه (اصول الفقه عند المذاهب السنیه). بیروت: عالم الکتب.
الشیرازی، )ملاصدرا)، صدرالدین. 1360. الشواهد الربوبیة. دوم. تدوین توسط سیدجلال الدین آشتیانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
الغزالی، ابو حامد. 1417ق. المستصفی. تدوین توسط محمد عبد السلام عیدالشافی. بیروت: دار الکتب العلمیه.
الغزالی، ابوحامد. 1387. احیاء علوم الدین. تدوین توسط محمد خوارزمی. قم: مؤسسه فرهنگی و اطلاع رسانی.
الهی خراسانی، علی. 1394. “بن نگره شخصیت گرایی در اصول فقه و هویت یابی نظریه حق الطاعة.” جستارهای فقهی و اصولی (1): 9-32.
انصاری (ذرفولی)، شیخ مرتضی. 1419ق. فرائد الأصول. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
تالیا فرو، چارلز. 1382. فلسفه دین در قرن بیستم. رحمتی. تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
توسلی، غلامعباس. 1369. نظریه های جامعه شناسی. تهران: انتشارات سمت.
حسینی، سیده زهرا، و فرامرز قراملکی. 1396. “خدا، از مفهوم تا مدل های معرفتی(تمایز و ارتباط مفهوم، تصور و تصویر خدا و نقش روش شناختی مدلها در ادراک خدا).” فلسفه دین (14): 21-48.
حلی (علامه حلی)، علامه. 1404ق. مبادی الأصول. قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
حیدری، علی نقی. 1376. اصول الإستنباط. تدوین توسط ترجمه و شرح علی محمدی. قم: انتشارات دارالفکر.
خمینی، سیدروح الله. 1376. تهذیب الأصول. دوم. قم: انتشارات دارالفکر.
رازی، فخرالدین. 1412ق. المحصول فی علم الإصول. تدوین توسط علوانی و طه جابر. بیروت: مؤسسه الرسالة.
زین الدین، حسن. 1378ق. معالم الأصول. تهران: مکتبة العلمیة الأسلامیة.
سبحانی، جعفر. 1387. الوسیط فی اصول الفقه. دوم. قم: مؤسسه امام صادق (ع).
سرخسی، ابوبکر. 1414ق. اصول السرخسی. تدوین توسط ابو الوفاء الافغانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شیخ طوسی، محمد بن حسن. 1417ق. العدة الأصول. تدوین توسط محمدرضا انصاری. قم: انتشارات ستاره.
طباطبایی، سیدمحمد حسین. 1394. المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: بی نا.
عاملی (شیخ بهایی)، بهاءالدین محمد بن حسین. 1381. زبدة الأصول. تدوین توسط فارس حسون کریم. بی جا: نشر مرصاد.
علم الهدی، سیدمرتضی. 1366. الذریعة فی علم اصول الشریعة. تدوین توسط ابوالقاسم گرجی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
قائمی نیا، علیرضا. 1382. “نقش مدل ها در معرفت دینی.” مجله ذهن 15 و 16 (54): 53-81.
محقق داماد، سیدمصطفی. 1385. قواعد فقه: بخش مدنی (مالکیت- مسئولیت). سیزدهم. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مظفر، محمدرضا. بی­تا. اصول الفقه. قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
مفید، محمد بن محمد بن نعمان. 1414ق. التذکرة باصول الفقه. بیروت: دار المفید.
ملکیان، مصطفی. 1384. مهر ماندگار. دوم. تهران: نگاه معاصر.
نیکلسون، رینولد. 1382. تصوف اسلامی و رابطه انسان و خدا. دوم. با ترجمه محمدرضا شفیعی. تهران: نشر سخن.
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود. 1417ق. بحوثٌ فی علم الأصول. قم: دایرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (:).
منابع لاتین
Ameer، Ali. 1935م. The spirit of Islam. London: N.P.
Barbour، Ian. 1974م. Myths، Models and Paradigms، the Nature of Scientific and Religious Language. New York: Harper& Row Publisher Inc.
—. 1990م. Religion in an age of Science. Harper Sanfrancisco: N.D.
Duhem Pierre. 1954. The Aim and Structure of physical Theory، Tran by Philip p. Weiner. Princeton U.S.A: Princeton University press.
Gordon، Murray. 1989م. "Slavery in the Arab World. Originally published in French by Editions Robert Laffont، S.A. Paris، 1987." New Amsterdam Press، New York 21.
Manning، Patrick;. 1990. "Slavery and African Life." Occidental، Oriental، and African Slave Trades (Cambridge University Press) 28.

Files

History

  • Receive Date: 15 June 2019
  • Revise Date: 02 March 2020
  • Accept Date: 31 May 2020

Share

How to cite

Statistics