بررسی قرینیت آراء عامه در فهم روایات فقهی اهل بیت (علیهم السلام)

نوع مقاله : پژوهشی (داوری عادی)

نویسندگان

1 دکتری فقه و مبانی حقوق و مدیر گرو ه علم اصول مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)

2 دانش پژوه مرکز فقهی ائمه اطهار ع

10.22034/jrj.2025.70397.2909

چکیده

قرائن لبیه همواره در ظهور کلمات مؤثر است بر این اساس آگاهی از فضای صدور و جو حاکم بر جامعه می‎تواند به عنوان قرینه‎ای برای فهم صحیح از روایات مورد استفاده قرار گیرد. برخی با عنایت به تاثیر فضای صدور، آراء فقهی اهل سنت را در ظهور روایات امامیه دخیل می‎دانند براساس چنین انگاره‎ای فقه امامیه حاشیه بر فقه اهل سنت تلقی شده است. از سوی دیگر برخی هر گونه تأثیر آراء اهل سنت در فهم روایات را منکرند. تحقیق پیش‎رو که با بررسی منابع نوشتاری و همچنین اخذ انظار صاحب‎نظران در این موضوع به روش تحلیلی ـ انتقادی سامان یافته است نشان می‎دهد هیچ یک از دو دیدگاه مذکور قابل دفاع نیست. ادله و همچنین سیره جاری فقها در طول تاریخ فقه که کاشف از ارتکاز عقلائی آنان است نشان می‎دهد ضرورت مراجعه به فقه اهل سنت منحصر در مواردی است که روایتی دارای ابهام و اجمال بوده و این احتمال وجود دارد که مراجعه به فقه اهل سنت رفع ابهام نماید ولی در روایاتی که به خودی خود ظهور متناسبی وجود دارد ضرورتی بر رجوع به اهل سنت نیست. این دیدگاه بر عدم مانعیت احتمال وجود قرینه منفصل در نزد عقلا نسبت به اعتبار ظهور مبتنی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

بررسی قرینیت آراء عامه در فهم روایات فقهی اهل بیت (علیهم السلام)

نویسندگان [English]

  • reza poorsedghi 1
  • محمد رضا محمود خواه 2
1 مدیر گرو ه علم اصول مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)
2 دانش پژوه مرکز فقهی ائمه اطهار ع
چکیده [English]

قرائن لبیه همواره در ظهور کلمات مؤثر است بر این اساس آگاهی از فضای صدور و جو حاکم بر جامعه می‎تواند به عنوان قرینه‎ای برای فهم صحیح از روایات مورد استفاده قرار گیرد. برخی با عنایت به تاثیر فضای صدور، آراء فقهی اهل سنت را در ظهور روایات امامیه دخیل می‎دانند براساس چنین انگاره‎ای فقه امامیه حاشیه بر فقه اهل سنت تلقی شده است. از سوی دیگر برخی هر گونه تأثیر آراء اهل سنت در فهم روایات را منکرند. تحقیق پیش‎رو که با بررسی منابع نوشتاری و همچنین اخذ انظار صاحب‎نظران در این موضوع به روش تحلیلی ـ انتقادی سامان یافته است نشان می‎دهد هیچ یک از دو دیدگاه مذکور قابل دفاع نیست. ادله و همچنین سیره جاری فقها در طول تاریخ فقه که کاشف از ارتکاز عقلائی آنان است نشان می‎دهد ضرورت مراجعه به فقه اهل سنت منحصر در مواردی است که روایتی دارای ابهام و اجمال بوده و این احتمال وجود دارد که مراجعه به فقه اهل سنت رفع ابهام نماید ولی در روایاتی که به خودی خود ظهور متناسبی وجود دارد ضرورتی بر رجوع به اهل سنت نیست. این دیدگاه بر عدم مانعیت احتمال وجود قرینه منفصل در نزد عقلا نسبت به اعتبار ظهور مبتنی است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • فقه امامیه
  • استقلال فقه امامیه
  • حاشیه بودن فقه امامیه
  • فقه اهل تسنن
  • فقه عامه