محقق نائینی (ره) در پژوهش‌های فقهی خویش، به تحلیل‌های عرفی دقیق مسائل تشریعی ممتاز است. از جمله این موارد، تحلیل ایشان از «ملکیت» و تصویر عرفی آن، تبیین سطوح و مراتب ملکیت، و نیز بررسی علل آن به صورت کلی و به طور خاص در مسئله «ارث» است. وی بر آن بود تا وجه عقلایی نهفته در جعل «ارث» به عنوان یکی از اسباب ایجادکننده ملکیت را تبیین نماید و اینکه «وارث، قائم‌مقام مورِّث قرار گرفته است». این دیدگاه را در پرتو روش اجتهادی اصولی متعارف و با بهره‌گیری از ابزارهای اثبات و قواعد آن به بحث نهادیم. هدف، تلاش برای دستیابی به تصوری جامع درباره ملکیت و اسباب آن در فقه اسلامی است. مهم‌ترین نتیجه‌ای که بدان دست یافتیم، ناتمام بودن فرضیه ارائه‌شده از سوی محقق نائینی (ره) درباره توریث – مبنی بر قائم‌مقامی وارث به جای مورِّث – می باشد.
)