انفساخ و عدم انفساخ اجاره در فرض مرگ طرفین آن در مذاهب فقهی اسلامی

نوع مقاله : پژوهشی (داوری عادی)

نویسنده

دانشگاه شیراز دانشکده الهیات بخش علوم قرآن و فقه

چکیده

پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده در پی آن است که ضمن بررسی تطبیقی لزوم و جواز عقد اجاره ، نتیجه اجاره را در فرض مرگ یکی از طرفین آن بیان کند. گرچه اکثر قریب به اتفاق مذاهب فقهی اسلامی اجاره را عقد لازم دانسته اند، اما درباره انفساخ و عدم انفساخ آن به سبب مرگ موجر یا مستأجر اختلاف دارند، انفساخ ، بطلان را نیز دربرمی گیرد. اختلاف مزبور معلول عوامل چندی است: اولاً: عقد اجاره از یک سو با برخی از عقود جایز، همچون عاریه و جعاله شبیه است، از سویی با برخی از عقود لازم ، همچون بیع و مساقات شباهت دارد. برخی از مذاهب فقهی اهل سنت، چون مساقات را اجاره می دانند به استناد مساقات پیامبر(ص) با اهالی خیبر و عدم تجدید آن توسط ابوبکر و عمر، بر این باورند که در فرض مرگ یکی از طرفین اجاره، اجاره باطل نمی شود. ثانیاً:همه مذاهب فقهی اسلامی فسخ عقد لازم اجاره را با برخی از اسباب ممکن دانسته اند، اما در این که مرگ یکی از طرفین عقد اجاره سبب فسخ باشد اختلاف دارند. ثالثاً:تفاسیر متفاوت از برخی روایات امامیه موجب شده که در فرض مرگ یکی از طرفین اجاره، هر دو دسته از قائلان انفساخ و صحت عقد اجاره به آنها استناد کنند.گرچه به نظر درست، عقد اجاره با مرگ یکی از طرفین باطل نمی شود، اما در مواردی مانند موقوفه بودن عین مستأجره و... اجاره باطل می شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cancellation and non-cancellation of lease assuming death of both sides in Islamic Jurisprudence

نویسنده [English]

  • morteza rahimi
shiraz university College of Theology and Islamic Sciences Department of Quran and jurisprudence
چکیده [English]

Present study, which is conducted in descriptive-analytic way, attempts to investigate necessity and permit lease contract when one sides of the contract passed away. Although most of Islamic jurisprudences have rendered in lease contract as a requirement, there are disagreements for cancellation or non-cancellation of the contract in case of death for the lessor or landlord. Cancellation means complete termination of the contract. Such discrepancies are caused by a number of reasons: first, lease contract is similar to some other permissible contracts like Aariyah and Ja’alah and also similar to other necessary contracts like Bai’a and Mosaghat. Some Sunni jurists consider in lease like Mosaghat and according to what Prophet Muhammad (PBUH) did to Kheibar residents and no renewal of this contract by Abu-Bakr and Omar, they believe that if one side passes away, lease contract is not terminated. Secondly, all Islamic jurisprudential religions think that lease cancellation is possible due to some reasons, but death of one side does not cancel this contract. Besides, different interpretations of Imami hadiths resulted in different conclusions in cancellation or non-cancellation of the contract due to the death of one of two sides of contract. The correct interpretation is that this contract is still valid even if one of the parties of the lease deceases. But in some cases like endowment of the lease term, this contract is not valid anymore..

کلیدواژه‌ها [English]

  • lease
  • death of landlord
  • lessor decease
  • cancellation and non-cancellation