اختلال انحراف جنسی زوج و تأثیر آن بر لزوم تمکین زوجه

نوع مقاله : پژوهشی (داوری عادی)

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فقه قضایی گرایش جزا و جرم شناسی جامعه المصطفی العالمیه قم

2 مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم و استادیار جامعه المصطفی العالمیه قم (نویسنده مسئول)

چکیده

از منظر فقهی، هرگونه بهره‌وری جنسی که مورد تأیید شرع نباشد، به نوعی انحراف جنسی محسوب می‌گردد و چنانچه فردی به این عمل انحرافی عادت کرده، به گونه‌ای که تنها از همین راه ارضاء شود و به شکل عادی توان ترک آن را نداشته باشد، مبتلا به بیماری روانی اختلال انحراف جنسی است؛ بنابراین حتی در فرضی که ازدواج شرعی صورت پذیرفته و شریک جنسی فرد، همسر شرعی او هست نیز اگر استمتاع جنسی، باعث عسروحرج و یا ضرر غیر متعارف خارج از طبیعت همبستری هر یک از زوجین شود، انحراف جنسی بوده و چنانچه به مرحلۀ عادت رسیده باشد، اختلال انحراف جنسی است.
ابتلای زوج به بیماری اختلال انحراف جنسی، از مواردی است که شرعاً وجوب تمکین زوج را از زوجه برمی‌دارد و موجب سلب حق زوج در الزام زوجه به تمکین می‌گردد؛ با این توضیح که هرچند تمکین در اصطلاح فقهی به‌معنای لزوم اجابت و همراهی جنسی زن با شوهر است و نباید نسبت به استمتاعات جنسی مرد، در هر زمان یا مکانی، نافرمانی داشته باشد و مقتضای عقد ازدواج نیز بهره‌وری جنسی طرفین با تمام مصادیق آن است و منحصر در مصداق خاصی نمی‌شود، اما مصادیقی که به سبب ضرری بودن و یا حرجی بودن، از معاشرت به معروف خارج شده باشد، از اطلاق ادلۀ لزوم اطاعت زوج، استثناء می‌گردد و عدم تمکین زوجه، باعث صدق عنوان ناشزه بر او نمی‌شود و زوج مبتلا به اختلال انحراف جنسی نمی‌تواند همسرش را مجبور به پذیرش تمکین غیر متعارفی کند که عادتاً منجربه ضرر غیر قابل تسامح و یا حرج غیر قابل تحمل گردد و صرفاً حق مطالبۀ استمتاعاتی را دارد که عرفی باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Sexual Deviation Disorder of the Husband and its Effect on the Necessity of the Wife’s Obedience

نویسندگان [English]

  • Mahdi Mohammadi Nasab 1
  • Javad Habibitabar 2
1 PhD Student in Criminal Law and Criminology at al-Mustafa International University Qom-Iran
2 Teacher of advance Level of Fiqh at Hawza Ilmiyyah of Qom and Assistant Professor at al-Mustafa International University.
چکیده [English]

From the jurisprudential perspective, any sexual enjoyment that is not approved by religious law (sharʿ) is somehow considered sexual deviation, and if one is accustomed to this act in such a way that he is satisfied only in this way and is not normally able to leave it, he/she has a mental illness of sexual deviation disorder. Therefore, when the sexual enjoyment causes difficulty or unconventional harm outside the nature of each couples’ engagement in sexual intercourse, it is sexual deviation and if it becomes a habit, it is a sexual deviation disorder even if they are legally married. The husband’s infection with the illness of sexual deviation disorder is one of the cases that legally removes the obligation of the wife to obey the husband and it deprives the husband of the right to oblige the wife to obey.Although obedience (tamkīn) in jurisprudence means the necessity of sexual submission and obedience of the husband, the wife should not disobey the sexual enjoyment of the husband at any time or place. Also, one of the requirements of marriage is the sexual enjoyment of both parties with all its examples and is not limited to the specific example. The examples that have been excluded from the conventional relationship due to being harmful and difficult are exempt from the inclusiveness of evidence for the necessity of obedience to the husband and wife’s disobedience does not make her nāshizah (disobedient). The husband with a sexual deviation disorder cannot force his wife to accept his unconventional obedience which usually leads to intolerable harm or difficulty and only has the right to demand the enjoyments that are conventional.

کلیدواژه‌ها [English]

  • unconventional obedience
  • harm
  • difficulty
  • sexual deviation disorder

عنوان مقاله [العربیة]

الحکم الشرعی لترک الزوج الحیاة الزوجیة بلا مبرر بالنظر إلى حق الزوجة بالوطء فی فقه المذاهب الخمسة

چکیده [العربیة]

وفقاً للمذکرة التفسیریة للمادة 1130 من القانون المدنی {ایران}، یعتبر ترک الزوج للحیاة الزوجیة بشروط من مصادیق العسر والحرج، ویمنح الزوجة حق الطلاق.


لکن یبدو أنه قبل إعطاء حق الطلاق لها، ونظراً لامتلاک الزوجة حق الوطء؛ یُعتبر الزوج مذنباً وناشزاً فی ترکه غیر المبرر للحیاة الزوجیة، ویحق للزوجة المطالبة بحقها فی المحکمة فی إجبار الزوج على حق الوطء.


عمدنا فی هذا البحث وفق المنهج الوصفی التحلیلی، ومن خلال دراسة الکتب الفقهیة للمذاهب الخمسة على دراسة "الحکم الشرعی لترک الزوج الحیاة الزوجیة بلا مبرر بالنظر إلى حق الزوجة بالوطء فی فقه المذاهب الخمسة"، وقد خلص البحث إلى وجود خلافات فی فقه المذاهب الخمسة فی مقدار حق الزوجة بالوطء.


فیرى الحنفیة أنّ حق الزوجة فی الوطء هو مرة واحدة فی کلّ الحیاة الزوجیة، وإن کان یجب على الزوج من حیث التکلیف أن یباشر الزوجة (یطأها) بالمعروف، فعلى الرغم من أن الزوج مذنب فی ترک المباشرة، إلا أنه لا یمکن إجباره على الوطء، وعند الشافعیة لیس للزوجة حق للوطء والزوج مختار فی هذا الصدد، ویقول المالکیة أن للزوجة حق مرة واحدة فی کل أربع لیال، ویمکن إجبار الزوج على هذا المقدار.


ویعتقد مشهور فقهاء الشیعة وفقهاء الحنابلة بوجود حق الوطء للزوجة مرة واحدة فی کل أربعة أشهر، وهو ما کشفنا ضعف سنده فی هذه الدراسة، وتم إثبات نظریة الإعفاف الجنسی للزوجة من قبل الزوج (حق المباشرة على أساس حاجات الزوجة المعروفة والمعقولة)، ونتیجة لذلک یلتزم الزوج أن یباشر حاجات الزوجة المعقولة وعند الترک غیر المبرر یعتبر مذنبا.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • ترک الحیاة الزوجیة
  • حق الوطء
  • نشوز الزوج
  • الإعفاف الجنسی للزوجة
  • فقه المذاهب الخمسة

در حال آماده سازی...

  1. قرآن کریم. ترجمۀ ناصر مکارم شیرازی.
  2.  ابن‌بابویه، محمد‌بن علی، (1413ق). من لایحضره الفقیه. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
  3. احسان‌بخش، صادق. (1374). نقش دین در خانواده، بی‌چا. رشت: صاحب اثر.
  4. اراکی، محمدعلی. (1377). کتاب النکاح. بی‌چا. قم: انتشارات نور نگار.
  5. اردبیلی، احمد‌بن محمد. (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
  6. اسدی، لیلا سادات. (1385). حق جنسی، اختلال و انحراف در آن در قوانین موضوعه. فصلنامۀ فقه و حقوق خانواده، 11 (43)، 36-61.
  7. انجمن روان‌شناسی آمریکا، (1381). اختلال‌های روانی (DSM-IV-TR). ترجمۀ محمدرضا نیک‌خو و هامایاک آوادیس یانس. تهران: انتشارات سخن.
  8. بروس، کوئن. (1381).  درآمدی به جامعه‌شناسی. ترجمۀ محسن ثلاثی. چاپ یازدهم. تهران: نشر توتیا.
  9. حبیبی‌تبار، جواد، (1395).، گام به گام با حقوق خانواده. چاپ دوم. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
  10. حر عاملی، محمد‌بن الحسن. (1416ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. بی‌چا. قم: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث.
  11. حسینی، سید حسین. (1420ق). احکام المغتربین وفقاً لفتاوی عشرة من مراجع التقلید. تهران: مرکز الطباعة و النشر للمجمع العالمی لأهل البیتb.
  12. حکیم، سید محسن. (بی‌تا). مستمسک العروة الوثقی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  13. حکیم، سید محمدسعید. (1415ق). منهاج الصالحین. بیروت: دار الصفوة.
  14. حلى، محمد‌بن حسن‌بن یوسف، (1387ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  15. حلى، محمد‌بن منصور‌بن احمدبن ادریس. (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى چاپ دوم. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
  16. حلی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر. (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام‌. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
  17. حلی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر. (بی‌تا). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة. بی‌چا. بی‌جا: بی‌نا.
  18. دهخدا، علی اکبر، (1377). لغت نامه دهخدا. چاپ دوم. تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
  19. روحانی، سید محمدصادق. (1429ق). فقه الصادق. قم: هاتف.
  20. ریمون، گسن. (1370). مقدمه‌ای بر جرم شناسی. ترجمۀ مهدی کی‌نیا. تهران: مترجم.
  21. سبزواری، عبدالأعلی. (1379ق). مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام. نجف: مطبعة الآداب.
  22. شربینی، محمد‌بن احمد. (1377ق). مغنی المحتاج. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  23. صدر، سید محمدباقر. (1400ق). منهاج الصالحین. (جلد پانزدهم از مجموعة کاملة للمولفات). بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
  24. صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله. (1377).حقوق خانواده. چاپ ششم. تهران: انتشارات دانشگاه.
  25. طوسى، ابوجعفر محمد‌بن حسن‌. (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. چاپ سوم. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة‌.
  26. عاملی، زین‌الدین‌بن على‌بن احمد. (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
  27. عاملی، زین‌الدین‌بن على‌بن احمد. (بی‌تا). روضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. بی‌جا: بی‌نا.
  28. علم الهدی، سید مرتضی. (1415ق). الإنتصار فی انفرادات الإمامیة. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة
  29. علم الهدی، مرتضی، (1405ق).  رسائل. قم: دار القرآن.
  30. عمید، حسن. (1389). فرهنگ فارسی عمید. تهران: انتشارات راه رشد.
  31. فاضل هندی، محمد‌بن حسن‌ الاصفهانی (1416ق‌). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
  32. فقیهی، علی نقی. (1387). تربیت جنسی؛ مبانی، اصول و روش‌ها از منظر قرآن و حدیث. قم: دار الحدیث.
  33. کلینى، ابوجعفر محمد‌بن یعقوب. (1407ق). الکافی. چاپ چهارم‌. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  34. کاپلان، هارولد؛ سادوک، بنیامین. (1373). خلاصۀ روان پزشکی. ترجمۀ نصرت‌الله پورافکاری. چاپ دوم. تهران: آزاده.
  35. کجباف، محمدباقر. (1378). (روانشناسی رفتار جنسی). تهران: نشر روان.
  36. محقق حلی، ابوالقاسم نجم الدین جعفر‌بن حسن. (1408ق). شرایع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. چاپ دوم. قم: ‌‌مؤسسۀ اسماعیلیان.
  37. محقق داماد، سید مصطفی. (1390). بررسی فقهی حقوق خانواده؛ نکاح و انحلال آن. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  38. محقق کرکی، على‌بن حسین. (414ق‌). جامع المقاصد فی شرح القواعد.‌ چاپ دوم. قم: موسسة آل البیتb لإحیاء التراث..
  39. مصباح یزدی، محمدتقی. (1378). اخلاق در قرآن. قم: مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره).
  40. معین، محمد. (1371). فرهنگ فارسی. چاپ هشتم. تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
  41. مکارم شیرازی، ناصر. (1380). کتاب النکاح. قم: مدرسة الإمام علی‌بن ابیطالب8.
  42. موسوی بجنوردی، حسن‌بن. (1419ق). قواعد الفقهیة. قم: نشر الهادی.
  43. موسوی خمینی، روح‌الله. (1404ق). تحریر الوسیلة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  44. موسوی خویی، ابوالقاسم. (1410ق). منهاج الصالحین. قم: مهر.
  45. موسوی خویی، ابوالقاسم. (بی‌تا). کتاب النکاح. قم: مدرسۀ دار العلم.
  46. نجفى، محمدحسن‌بن باقر. (بی‌تا). جواهرالکلام فی شرح شرایع الإسلام. چاپ هفتم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  47. نوری، میرزا حسین محدث. (1408ق). مستدرک الوسائل. قم: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث.
  48. نووی، یحیی‌بن شرف. (بی‌تا). المجموع. بیروت: دار الفکر.
  49. Basson R, Berman j (2000). Report of the Iternathinal cosensul Development conference of femal dysfuncthion.  The journal of Urology, 163(3), 888-8930.