بازخوانی نقش اجمال خاص در تمسک به عام

نوع مقاله : پژوهشی (داوری عادی)

نویسنده

دانش آموخته سطح چهار حوزه علمیه خراسان؛ دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی

چکیده

از جملة مسائل مطرح میان اصولیان، تمسک به عام در صورت مجمل‌بودن دلیل خاص است. دراین‌باره شیوۀ متداول این است که تقسیماتی برای مسئله مطرح و تمام این صورت‌ها را بررسی می‌کند؛ اما در نوشتار پیش ‌رو، این نظریه را مطرح کرده‌ایم که پیش از بررسی صورت‌های مطرح‌شده، ابتدا باید برخی مبانی مؤثر در مسئله بررسی شود؛ زیرا پذیرش برخی مبانی در علم اصول موجب می‌شود در تمام صورت‌های مطرح‌شده، تمسک به عام را به‌صورت مطلق جایز بدانیم و بر اساس برخی دیگر، چنین تمسکی را جایز ندانیم. در صورت‌های مطرح‌شده، تفاوت فقط بر اساس برخی مبانی معنا خواهد داشت؛ لذا طبق نظریۀ مختار، روش متداول در بررسی این مسئله صحیح نیست و نیازمند بازنگری اساسی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Specific Brief in Cleaving the General Revisited

نویسنده [English]

  • Belal Shakeri
Howzeh khorasan
چکیده [English]

The Role of Specific Brief in Cleaving the General Revisited
 
Belal Shakeri
 
 
Abstract
 
Cleaving to the general in cases where specific reasoning is brief is regarded among the most important issues Osuli scholars have raised. The popular method for encountering this phenomenon is that several countenances for this issue are proposed and then all of these countenances are studied. This paper discussed the theory that before investigating the mentioned countenances, some fundamental principles should be examined, as confirming some principles in Osul science causes that cleaving to the general in all countenances is allowed unconditionally, while some others are not and the difference in the raised countenances is merely meaningful due to some basic principles. Therefore, the current method for investigating this issue seems not to be correct and demands a drastic revision.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Specific brief
  • cleaving to the general in instances doubt
  • specific brief to the general one transmission

عنوان مقاله [العربیة]

إعادة قراءة دور الاجمال الخاص فی التمسک بالعام

چکیده [العربیة]

من المسائل المطروحة بین الأصولیین، التمسّک بالعام فی الموارد التی یکون الدلیل الخاص مجملاً. و النهج المتداول فی هذا الصدد هو طرح صور للموضوع، ثمّ العکوف على دراسة جمیع هذه الصور.




بید أنّ هذا الرأی المطروح فی هذا البحث، ینبغی بادئ ذی بدء أن تدرس بعض الأصول المؤثرة فی المسألة قبل دراسة الصور المطروحة، لأنّ قبول بعض الأصول فی علم الأصول یوجب جواز التمسک بالعام بصورة مطلقة فی جمیع الصور المطروحة، و عدم جواز التمسک بالعام على أساس بعض آخر، و الاختلاف فی الصور المطروحة تکون على أساس بعض أسس المعنى فقط. فالنهج المتداول فی دراسة هذه المسألة لم یکن صحیحاً على ما یبدو، و یحتاج إلى نظرة أساسیة جدیدة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الاجمال المخصّص
  • التمسک بالعام فی الشبهة المصداقیة
  • سرایة الإجمال الخاص إلی العام
  1. اراکی، محمدعلی. (۱۳۷۵). اصول الفقه. چ۱. قم: در راه حق.
  2. انصاری، مرتضی. (۱۴۲۸). فرائد الاصول. چ‌۹. قم: مجمع فکر اسلامی.
  3. انصاری، مرتضی. (۱۴۱۵). کتاب المکاسب. به‌تصحح گروه پژوهش کنگره. چ۱. قم: کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
  4. بروجردی، محمدتقی. (۱۴۱۷). نهایة الافکار. چ‌۳. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  5. بهبهانی، وحید. (۱۴۱۵). الفوائد الحائریة. چ‌۱. قم: مجمع فکر اسلامی.
  6. تقوی اشتهاردی، حسین. (۱۴۱۸). تنقیح الاصول. چ۱. تهران: تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(رحمه‌الله).
  7. جزایری، محمدجعفر. (۱۴۱۵). منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة. چ‌۴. قم: دارالکتاب.
  8. حائری یزدی، عبدالکریم. (۱۴۱۸). درر الفوائد. چ‌۶. قم: نشر اسلامی.
  9. حسینی حائری، کاظم. (۱۴۰۸). مباحث الاصول. چ‌۱. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  10. حکیم، عبدالصاحب. (۱۴۱۳). منتقی الاصول. ‌چ۱. قم: دفتر آیت‌الله سیدمحمد حسینی روحانی.
  11. حلی، حسین. (۱۴۳۲). اصول الفقه. چ‌۱. قم: مکتبة الفقه و الاصول المختصة.
  12. خرازی، محسن. (۱۴۲۲). عمدة الاصول. چ‌۱. قم: در راه حق.
  13. خراسانی، محمدکاظم. (۱۴۰۹). کفایة الاصول. چ‌۱. قم: آل‌البیت(علیهم‌السلام).
  14. خمینی، روح‌الله. (۱۳۸۱). الاستصحاب. چ‌۱. تهران: تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(رحمه‌الله).
  15. خویی، ابوالقاسم. (۱۳۵۲). اجود التقریرات. چ‌۱. قم: عرفان.
  16. رضوی قمی، میرزاحسن. (۱۳۴۰). نهایة المأمول فی شرح کفایة الاصول. چ‌۱. تهران: حقیقت.
  17. صالحی مازندرانی، اسماعیل. (۱۴۲۴). مفتاح الاصول. چ‌۱. قم: صالحان.
  18. صدر، محمدباقر. (۱۴۱۸). دروس فی علم الاصول. چ‌۵. قم: نشر اسلامی.
  19. طباطبایی، محمدحسین.(بی­تا). حاشیة الکفایة. چ‌۱. قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
  20. عبدالساتر، حسن. (۱۴۱۷). بحوث فی علم الاصول، چ‌۱. بیروت: الدار الاسلامیة.
  21. فرحی، سیدعلی. (۱۳۸۶). تحریر الاصول. چ‌۱. قم: داوری.
  22. فیاض، محمداسحاق. (۱۴۲۲). محاضرات فی اصول الفقه. چ‌۱. قم: مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی.
  23. قدسی، احمد. (۱۴۲۸). انوار الاصول. چ‌۲. قم: مدرسۀ امام‌علی‌بن‌ابی‌طالب(علیه‌السلام).
  24. کاظمی خراسانی، محمدعلی. (۱۳۷۶). فوائد الاصول. چ‌۱. قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  25. کلانتری، ابوالقاسم. (۱۳۸۳). مطارح الانظار. چ‌۲. قم: مجمع فکر اسلامی.
  26. کمیسیون تألیف قواعد فقهی و اصولی وابسته به مجمع فقه اهل‌البیت(علیهم‌السلام). (۱۴۲۷). قواعد اصول الفقه علی مذهب الامامیة، چ‌۲. قم: مرکز الطباعة و النشر.
  27. مظفر، محمدرضا. (۱۳۷۵). اصول الفقه. چ‌۵. قم: اسماعیلیان.
  28. نجم‌آبادی، ابوالفضل. (۱۳۸۰). الأصول. چ‌۱. قم: مؤسسة آیة‌الله العظمی البروجردی لنشر معالم اهل‌البیت(علیهم‌السلام).
  29. واعظ حسینی بهسودی، محمدسرور. (۱۴۲۲). مصباح الاصول (مباحث الفاظ). چ‌۱. قم: داوری.
  30. ــــــــــــــــــــــــــــ (۱۴۱۷). مصباح الاصول؛ مباحث حجج و امارات. چ‌۵. قم: داوری.
  31. هاشمی شاهرودی، محمود. (۱۴۱۷). بحوث فی علم الاصول. چ۳. قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(علیهم‌السلام).