بررسی دیدگاه نوین آیت الله خویی در ضمان نسبی خمس

نوع مقاله : پژوهشی (داوری عادی)

نویسندگان

1 مدرس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد و دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه عدالت تهران

2 مدرس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد و استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

چکیده

خمس یکی از واجبات مالی اسلام است که افزون بر جنبۀ عبادی آن، در توسعۀ اقتصادی جامعه و رفع فقر نیز بسیار تأثیرگذار است. مسائل زیادی در باب خمس وجود دارد؛ یکی از آن مسائل، کاهش آن بعد از افزایش اولیه است که در این باره دو نظریۀ عمده وجود دارد: یکی نظریۀ مشهور فقهاست و دیگری نظریۀ آیت­الله خویی است که قائل به ضمان نسبی خمس می­ باشد. ابداع ایشان آثار جالب توجّهی را در پی دارد. این مقاله با بررسی دو دیدگاه به ­صورت توصیفی و تحلیلی بر اساس روش رایج فقهی و تجزیه و تحلیل ادلۀ آنان، نظریۀ محقق خویی را به­صواب نزدیک­تر دانسته است؛ بنابراین، در خلال این بررسی­ها، ضمان نسبی خمس به ­دست آمده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating a New Opinion by Ayatollah Khouei in Khoms's Relative Security

نویسندگان [English]

  • Seyed mohammad vahid Tabasi haeri 1
  • Mohammadraza Kazemi 2
1 teacher univercity of azad mashhad
2 azad un of mashhad
چکیده [English]

Mohammad Reza Kāzemi Glordi [2]
Sayid Muhammad Vahid Tabasi Hāeri [3]
 
Abstract
As a financial obligatory in Islam which is considered as a servitude act, khums (the one fifth of each Muslim's income per year) improves a society's economic development and influences on poverty eradication. There are many issues regarding khums one of which is its decrease after the initial increase. There are two basic opinions in this respect: the majority of jurisprudents' opinion, and Ayatollah Khouei's viewpoint who believes in relative security of khums. Ayatollah Khouei's novelty in this respect has noticeable effects. Investigating these two viewpoints analytically and descriptively based on common jurisprudential methods and analyzing their proofs, this paper maintains that Ayatollah Khouei's opinion is stronger. While investigating theses opinions, the researchers came to this conclusion that relative security of khums is achievable.  
 

[1] Received in 2019-01-02                                  Accepted in 2019-05-02  (The paper is extracted from PhD Thesis)
[2] Instructor of Advanced Level Courses of Mashhad  Seminary and Assistant Professor of Jurisprudence and Islamic Law Principles at Islamic Azad University of Mashhad; E-mail: k.h.p198654@gmail.com
[3] Instructor of Advanced Level Courses of Mashhad  Seminary and PhD Candidate of Jurisprudence and Islamic Law Principles at Islamic Azad University of Mashhad; E-mail: v.tabasi@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khums
  • relative security
  • business profits
  • price difference
  • Ayatollah Khouei

مراجع

  1. * قرآن کریم

    1. آلوسی، محمود بن عبدالله، (1360)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    2. انصاری، مرتضی، (1410)،  المکاسب، بیروت: النعمان.
    3. بحرالعلوم، عزالدین، (1373)، بحوث فقهیة، قم: مؤسسة المنار.
    4. بحرالعلوم، محمد بن محمدتقی. (1388). بلغة الفقیه، نجف: مکتبة العلمین.
    5. بروجردی، مرتضی. (1979). المستند فی شرح العروة الوثقی، نجف: مطبعة الآداب.
    6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1356). حقوق اموال، تهران: مشعل آزادی.
    7. حر عاملی، محمد بن حسن. (1426). وسائل الشیعة فی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت(:).
    8. صدر، محمد. (1385). ماوراء الفقه، بیروت: دارالاضواء.
    9. طباطبایی حکیم، محسن. (1400). مستمسک العروة الوثقی، قم: درالکتب العلمیة.
    10. طبرسی، فضل بن حسن. (1379). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    11. طوسی، محمدبن حسن. (بی­تا).  التبیان، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    12. عاملی، زین­الدین بن علی(شهید ثانی)، (1387)،  الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، تصحیح محمد کلانتر، نجف: مطبعة الاداب.
    13. کاشف الغطاء، جعفر. (1379). کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغداء، قم: بوستان کتاب.
    14. کاظمی، اسدالله بن اسماعیل. (1322).  مقابس الأنوار و نفائس الآثار، قم: مؤسسه آل البیت7 لإحیاء التراث.
    15. مجلسی، محمدتقی. (1393).  روضة المتقین، تهران: بنیاد علوم اسلامی.
    16. محقق حلی، جعفربن حسن. (1403). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، دارالأضواء.
    17. مراغی، احمدمصطفی. (1985).  تفسیر المراغی، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    18. مغنیه، محمدجواد. (1424).  فقه الامام جعفر الصادق(7)، بیروت: دارالجواد و دارالتیار.
    19. مکارم شیرازی، ناصر. (1385). القواعد الفقهیة، قم: مدرسه علی بن ابی­طالب(7).
    20. موسوی عاملی، محمدبن علی. (1410). مدارک الأحکام فی شرح شرایع الاسلام، مشهد: مؤسسة آل البیت7 لاحیاء التراث.
    21. میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن. (1417).  غنائم الأیام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
    22. میلانی، محمدهادی. (1400). محاضرات فی فقه الإمامیة، مشهد: بی­نا.
    23. نوری همدانی، حسین، (1418)،  الخمس فی ضوء مدرسة أهل البیت(:)، قم: مؤسسة مهدی موعود.
    24. هاشمی شاهرودی، محمود، (1417)،  بحوث فی علم الأصول، قم: مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة.
    25. یزدی، سیدمحمدکاظم طباطبایی، (1417)،  العروة الوثقی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 دی 1397
  • تاریخ بازنگری: 22 اردیبهشت 1398
  • تاریخ پذیرش: 22 اردیبهشت 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار