ملاک های معاوضه سفهی و بروز آن در استخراج رمز ارزها با تاکید بر مبانی امام خمینی(ره)

نوع مقاله : پژوهشی (داوری سریع)

نویسندگان

1 دانشجوی ارشد پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تهران

2 دانشجوی دکترای پژوهشکده امام خمینی(ره)و انقلاب اسلامی تهران- ایران

3 طلبه سطح چهار حوزه علمیه جامعه النور شیراز، شیراز -ایران.

4 دانشجوی دکترای پژوهشکده امام خمینی(ره)و انقلاب اسلامی تهران، تهران- ایران؛ (نویسنده مسئول)، mohammadi.ahmad199112@gmail.com

10.22034/jrj.2022.64058.2487

چکیده

استخراج رمز ارزها به‌عنوان پدیده‌ای به‌ظاهر جدید است که همانند دیگر پدیده‌های نوظهور باید از جهت میزان همخوانی آن با ملاک‌های صحت عقود یا ایقاعات موردبررسی قرار گیرد؛ تا نظر شرع مقدس در مورد اقدام به استخراج رمز ارزها مشخص شود. برخی از این ملاک‌ها درصورتی‌که رعایت نشوند، معاوضات را سفهی نموده و باعث بطلان آن‌ها خواهند شد. قدرت بر تسلیم، مالیت، منفعت عقلایی، ملکیت، معلوم و معین بودن عوضین، ازجمله این ملاک‌ها هستند.
در جستار حاضر ملاک‌های مذکور در کتب فقهی، با استخراج رمز ارزها بررسی و درنهایت نتیجه آن شد که ملاک‌های سفهی شدن معاوضه در استخراج رمز ارزها مفقود است و عوضین در استخراج رمز ارزها به‌عنوان معاوضه‌ای با شباهت‌های فراوان به جعاله مالیت دارند و حتی مانعی شرعی برای به چالش کشیدن مالیت آن‌ها وجود ندارد. همچنین قدرت بر تسلیم آن‌ها وجود دارد و ازنظر رعایت شروط ملکیت مانند داشتن منفعت عقلایی و معلوم بودن، مشکلی متوجه آن‌ها نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Criteria of Unreasonable Transaction and its Occurrence in Crypto Mining with Emphasis on the Opinions of Imam Khomeini (ra)

نویسندگان [English]

  • Vahid Omidi 1
  • Sayyed AbdolWahhab Razavitabar 2
  • Sorayya Javidan 3
  • Ahmad Mohammadi 4
1 Master Student of Research Institute Of IMAM KHOMEINI And Islamic Revolution; s921146003@edu.ikiu.ac.ir
2 PhD Student of Research Institute Of IMAM KHOMEINI And Islamic Revolution; razavi.vahab1400@gmail.com
3 Student of Level Four of Al-Nour Shiraz Seminary.
4 PhD Student of Research Institute Of IMAM KHOMEINI And Islamic Revolution; mohammadi.ahmad136912@gmail.com;
چکیده [English]

Mining cryptocurrency is a seemingly new issue that, like other newly emerging issues, should be examined in terms of its correspondence with the criteria of validity of ʻuqūd (contracts) or īqāʻāt (unilateral obligations) in order to determine the opinion of the holy sharīʻah regarding cryptocurrency mining. If some of these criteria are not observed, the exchanges will be invalidated and unreasonable. The power to submit, property, rational interest, ownership, clarity, and definiteness of the ʻiwaḍayn (two sides of the transactions) are among these criteria. In the present study, the criteria mentioned in jurisprudential books regarding the mining of cryptocurrencies were examined, and finally, it was concluded that there are no criteria for the unreasonableness exchange in the mining of cryptocurrencies, in mining cryptocurrencies, ʻiwaḍayn have financial value as an exchange that have many similarities to juʻālah, there is not even a religious obstacle to challenging their financial value, there is the power to submit them, and in terms of meeting the conditions of ownership, having a rational interest and being clear, there is no problem for them. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Criteria of Unreasonable Transaction
  • Mining CryptoCurrencies
  • Imam Khomeini

عنوان مقاله [العربیة]

ملاکات المعاوضة السفهیة وظهورها فی استخراج العملات المشفرة مع الترکیز على آراء الإمام الخمینی (قدس سره)

چکیده [العربیة]

استخراج العملات الرقمیة المشفرة ظاهرة جدیدة کغیرها من الظواهر الناشئة حدیثا، التی یجب دراستها من حیث مدى اتساقها مع ملاکات صحة العقود أو الإیقاعات من أجل تحدید رأی الشرع الحنیف فی استخراج العملات الرقمیة المشفرة.

إذا لم یتم مراعاة بعض هذه المعاییر والملاکات، فسوف تبطل المعاوضات وتجعلونها سفهیة.

ومن تلک الملاکات هی القدرة على تسلیم المبیع، والمالیة، والمنفعة العقلائیة، والملکیة، وتعیّن العوضین.

وفی هذه الدراسة تم مراجعة الملاکات المذکورة فی الکتب الفقهیة مع استخراج العملات المشفرة، وأخیرا کانت النتیجة أن ملاکات سفیهة المعاوضة مفقودة فی استخراج العملات المشفرة، وأن العوضین فی استخراج العملات المشفرة تحت عنوان المعاوضة مع تشابهات کثیرة مع الجعالة، لهما مالیة ولا مانع شرعی من الطعن فی مالیتهما، فتوجد هناک القدرة على تسلیمهما، ومن حیث استیفاء شروط الملکیة، والمنفعة العقلائیة، والتعیّن، فلا مشکلة بالنسبة لهما.

الکلمات المفتاحیة:

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • ملاکات المعاوضة السفهیة
  • استخراج العملات المشفرة
  • الإمام الخمینی (قدس سره)

اصل مقاله

به فایل PDF مراجعه کنید.

مراجع

  1. قرآن کریم
    1. ابن‌ أبی ‌جمهور، محمد بن زین‌الدین. (1405 ق). عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة. قم: دار سید الشهداء للنشر.
    2. ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد. (1367 ش‏). النهایه فی غریب الحدیث و الاثر. چاپ چهارم‏، قم: موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان‏.
    3. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على. (بی­تا). مناقب آل أبی طالب علیهم السلام. نجف: المکتبه الحیدریه.
    4. ابن منظور، محمد بن مکرم‏. (1414 ق‏). لسان العرب‏. چاپ سوم، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر.
    5. اخوان، پیمان. (1398 ش). ارزهای دیجیتالی بیت کوین بلاک چین و مفاهیم پایه. بی‌جا: انتشارات وینا- آتی نگر.
    6. اردبیلى، احمد بن محمد. (1403 ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    7. اشتهاردى، على پناه. (1417 ق). مدارک العروة (للإشتهاردی). تهران: دار الأسوة للطباعة و النشر.
    8. اصفهانى، محمد حسین کمپانى. (1418 ق). حاشیة کتاب المکاسب (للأصفهانی، ط - الحدیثة). قم: أنوار الهدى.
    9. امام‌ خمینی، سید روح الله. (1385 ش). الرسائل. تحقیق مجتبی طهرانی، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
    10. امام‌ خمینی، سید روح الله. (1415 ق). المکاسب المحرمة. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (س).
    11. امام‌ خمینی، سید روح الله. (1415 ق). کتاب البیع. بی‌جا: مؤسسه النشر الاسلامی.
    12. امام خمینی، سید روح الله. (1410). الرسائل. قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
    • امام‌ خمینى، سید روح اللّه. (1421 ق). کتاب البیع (للإمام الخمینی). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره.
    • امامى، سید حسن. (بی‌تا). حقوق مدنى (امامى). تهران: انتشارات اسلامیة.
    1. آرانی کاشانی، محمد علی بن ملامهدی. (١٤٢٦ق). رساله فی جواز بیع الوقف. قم: مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی.
    • بجنوردى، سید حسن بن آقابزرگ موسوى. (1419 ق). القواعد الفقهیة (للبجنوردی، السید حسن). قم: نشر الهادی.
    • بجنوردى، سید محمد بن حسن موسوى. (1401 ق). قواعد فقهیه (بجنوردى، سید محمد). چاپ سوم، تهران: مؤسسه عروج.
    1. بحرانی، یوسف. (۱۴۰۵ ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    2. بخاری، محمد بن إسماعیل. (1422 ق). صحیح بخاری. تحقیق: محمد زهیر الناصر، دار طوق النجاة (مصورة عن السلطانیة بإضافة ترقیم: محمد فؤاد عبد الباقی).
    3. جزایری، سید حمید، و برهانی، محمد ضیا(1398). بررسی آراء فقها در قاعده لا ضرر با تأکید بر دیدگاه حکومتی امام‌ خمینی. گفتمان فقه حکومتی، 3(5)، 39-56.
    4. جزائرى، سید محمدجعفر مروج. (1416 ق). هدى الطالب فی شرح المکاسب. قم: مؤسسه دار الکتاب.
    5. حر عاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ ق). وسائل الشیعة. قم: مؤسسه آل البیت.
    6. حسینى عاملى، سید جواد بن محمد. (1419 ق). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة (ط - الحدیثة). اول، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    7. حلی، حسین. (بی‌تا). بحوث فقهیه. بیروت: دار الزهراء للطباعة والنشر والتوزیع.
    8. خوانسارى، موسى بن محمد نجفى. (1373‍ ق). رسالة فی قاعدة نفی الضرر (للخوانساری). تهران: المکتبة المحمدیة.
    9. خویی، سید ابوالقاسم. (1371). مصباح الفقاهه. تهران: وجدانی.
    10. خویی، سید ابوالقاسم. (بی‌تا). المکاسب_مصباح الفقاهه. مقرر: محمدعلی توحیدی، بی‌جا: بی‌نا.
    • خویی، سید محمد تقى. (١٤١٤ق). الشروط أو التزامات التبعیة فی العقود. بیروت: انتشارات دار المورخ العربی.
    • راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412 ق‏). مفردات ألفاظ القرآن‏. بیروت- دمشق‏: دار القلم- الدار الشامیة.
    1. رشتی (گیلانی نجفی)، میرزا حبیب الله. (۱۳۱۱ ق). کتاب الإجارة. بی‌جا: بی‌نا.
    • روحانى قمّى، سید صادق. (1412 ق). فقه الصادق علیه‌السلام (للروحانی). قم: دار الکتاب - مدرسه امام صادق علیه‌السلام.
    1. روحانى قمّى، سید صادق. (1429 ق). منهاج الفقاهة (للروحانی). چاپ پنجم، قم: انوار الهدى.
    2. سلیمانی پور، محمد مهدی، سلطانی‌نژاد، حامد، و پورمطهر، مهدی (1396 ش). بررسی فقهی پول مجازی، دو فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مالی اسلامی. 2(12)، 192-167.
    3. شهید اول، محمد بن مکى. (1410 ق). اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة. بیروت: دار التراث - الدار الإسلامیة.
    4. شهید ثانى، زین الدین بن على. (1410 ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّى - کلانتر). قم: کتابفروشى داورى.
    5. شهید ثانى، زین الدین بن على. (1413 ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
    6. شیخ انصاری، مرتضى بن محمدامین. (1410 ق). کتاب المکاسب (المحشّى). چاپ سوم، قم: مؤسسه مطبوعاتى دار الکتاب.
    7. شیخ انصاری، مرتضى بن محمدامین. (1411 ق). کتاب المکاسب (للشیخ الأنصاری، ط - القدیمیه). قم: منشورات دار الذخائر.
    8. شیخ انصاری، مرتضی بن محمدامین. (1424 ق). المکاسب. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
    9. صدر، سید محمدباقر. (1417 ق). اقتصادنا. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    • طباطبایى حکیم، سید محسن. (بی‌تا). نهج الفقاهة. قم: انتشارات 22 بهمن.
    1. طریحی، فخرالدین بن محمد. (1416 ق). مجمع البحرین. چاپ سوم، تهران: مرتضوى‏.
    2. طوسى، محمد بن على بن حمزه. (1408 ق). الوسیلة إلى نیل الفضیلة. قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
    3. عراقى، آقا ضیاءالدین. (1418 ق). قاعدة لا ضرر (للآغا ضیاء). تحقیق: على کزازى، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
    4. علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى. (1414 ق). تذکرة الفقهاء (ط - الحدیثة). قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
    5. فاضل مقداد، ابن عبدالله سیوری. (1404 ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع. قم: انتشارت کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
    6. فاضل مقداد، ابن عبدالله سیوری. (1425 ق). کنز العرفان فی فقه القرآن. قم: انتشارات مرتضوی.
    7. فخر المحققین حلّى، محمد بن حسن بن یوسف، (1387‍ ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
    8. فراهیدى، خلیل بن أحمد. (1409 ق‏). کتاب العین. چاپ دوم، قم: نشر هجرت.
    9. فیومى، أحمد بن محمد. (1414 ق‏). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر. چاپ دوم‏، قم: مؤسسه دار الهجرة.
    10. قرشى بنایى، علی‌اکبر. (1412 ق). قاموس قرآن. چاپ ششم‏، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    11. قشیری نیسابوری، مسلم بن الحجاج (1423 ق). صحیح مسلم. تحقیق: محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    12. کاتوزیان، ناصر. (١٣٧٦). قواعد عمومی قراردادها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
    13. کرکی، علی بن الحسین. (۱۴۱۴ ق). جامع المقاصد. بی جا: مؤسسه آل البیت (علیه‌السلام).
    14. کاشف الغطاء، محمدحسین بن على بن محمدرضا. (1359 ق). تحریر المجلة. نجف اشرف: المکتبة المرتضویة.
    15. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى. (1403 ق). بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت). دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    16. محسن، خردمند(۱۳۹۸). بررسی فقهی استخراج و مبادله رمز ارزها با تمرکز و شبکه بیت کوین. نشریه معرفت اقتصاد اسلامی، 10(20)، ۱۰۹-۱۲۴.
    17. محقق حلّى، نجم الدین جعفر بن حسن. (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. چاپ دوم، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
    18. مکارم شیرازی، ناصر. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
    19. مکارم شیرازى، ناصر. (1428‍ ق). حیله‌هاى شرعى و چاره‌جوئى‌هاى صحیح. چاپ دوم، قم: انتشارات مدرسه الإمام علی بن أبی طالب علیه‌السلام.
    • مکارم شیرازی، ناصر. (1413 ق). انوار الفقاهه (کتاب البیع). قم: مدرسه الامام امیرالمومنین.
    1. مکارم شیرازی، ناصر. (1398). درس خارج فقه (مبحث خیارات). 18 فروردین‌ماه، قم، لینک: https://sath3.eshia.ir/feqh/archive/text/makarem/feqh/97/980118/
    2. میرزاى قمّى، ابوالقاسم بن محمدحسن. (1413 ق). جامع الشتات فی أجوبة السؤالات (للمیرزا القمی). تهران: مؤسسه کیهان.
    3. نائینى، میرزا محمدحسین غروى. (1413 ق). المکاسب و البیع (للمیرزا النائینی). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    4. نجفى، محمدحسن. (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. چاپ هفتم، لبنان: دار إحیاء التراث العربی.
    5. نواب پور، علیرضا، یوسفی، احمدعلی، و طالبی، محمد (1397 ش). تحلیل فقهی کارکردهای پول‌های رمزنگاری‌شده موردمطالعه بیت کوین. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، 18(72)، 213-243.
    6. هافمن. (بی‌تا). بیت کوین به زبان ساده. ترجمه: مصطفی دهقان، بی‌جا: انتشارات داریا.
    7. https://per.euronews.com
    8. https://khanesarmaye.com/crypto-future/#gref
جستارهای فقهی و اصولی
دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 33
مقالات علمی پژوهشی
اسفند 1402
صفحه 1-1

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 خرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 05 مرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 22 آبان 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار